Trong các vụ án Hình sự, việc có luật sư tham gia ngay từ khi giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm hoặc từ lúc bị tạm giữ là lợi thế rất lớn cho người bị tố giác hoặc bị tình nghi phạm tội. Các lời khai, chứng cứ ban đầu rất quan trọng quyết định đến tội danh, mức hình phạt của người phạm tội do đó khách hàng cần có luật sư tham gia càng sớm càng tốt để tránh bị bức cung- nhục hình mà đưa ra lời khai bất lợi.
Một số tội, các yêu tố cấu thành căn cứ vào hậu quả của hành vi, chẳng hạn như tội đánh bạc thì căn cứ vào số tiền, tội gây thương tích thì căn cứ vào tỷ lệ tổn thương, tội phạm về ma túy thì căn cứ vào khối lượng ma túy. Đặc biệt, một số tội danh chỉ được phép khởi tố khi có yêu cầu cùa bị hại như tội về hiếp dâm, gây thương tích, xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín…Vì lẽ đó, sự vào cuộc sớm của luật sư sẽ tránh được các trường hợp vi phạm tố tụng đáng tiếc dẫn tới oan ức cho người bị buộc tội.
Việc chứng minh bị cáo có tội là trách nhiệm của cơ quan tố tụng, nếu không chứng minh được thì buộc phải tuyên bị cáo vô tội. Bị cáo có quyền nhưng không bắt buộc phải đưa ra chứng cứ chứng minh mình vô tội.
Các vụ án liên quan đến đối tượng là tài sản bị chiếm đoạt như tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”… thì ranh giới giữa Hình sự và Dân sự là rất mong manh. Một con người có thể bị kết tội oan ức vì ý thức chiếm đoạt không có mà đó chỉ là những quan hệ dân sự sau đó dẫn đến hậu quả là mất khả năng hoàn trả. Những chứng cứ này là cực kỳ quan trọng chỉ có luật sư mới có khả năng lập luận để giúp thân chủ thoát tội.
Các vụ án về nhóm tội tham nhũng như tham ô tài sản, tội nhận hối lộ, tội lợi dụng chức vụ gây hậu quả nghiêm trọng, tội lạm quyền trong thi hành công vụ…Các tội này có khung hình phạt rất khác nhau nhưng hành vi khách quan lại rất dễ gây nhầm lẫn do đó người bị buộc tội dễ bị kết án oan sang tội nặng hơn. Do đó, khi lập luận, phân tích thì luật sư phải đào sâu nghiên cứu các yếu tố cấu thành tội phạm như chủ thể, khách thể, hành vi khách quan, ý thức chủ quan để có căn cứ tranh luận với các cơ quan tố tụng nhằm gỡ tội cho thân chủ.
Các vụ án mà người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi thì quy trình giải quyết rất nghiêm ngặt nhằm bảo đảm quyền lợi của trẻ em. Từ giai đoạn tiếp nhận tố giác cho đến khởi tố điều tra, truy tố, xét xử đều phải tuân theo quy định riêng chứ không thực hiện như đối với người đã trên 18 tuổi. Một số tội danh người dưới 18 tuổi được miễn trách nhiệm hình sự hoặc không bị kết án tù giam mà chỉ bị áp dụng biện pháp giáo dục tại địa phương, đưa vào Trường giáo dưỡng. Với các vụ án mà người phạm tội là trẻ em thì việc thiếu vắng luật sư hoặc người đại diện trong tố tụng là việc vi phạm nghiêm trọng tố tụng. Trẻ em thường hoảng loạn khi bị lấy lời khai nên việc khai báo có khi không chính xác dẫn đến hậu quả pháp lý bất lợi cho họ. Do đó, pháp luật quy định kể cả khi trẻ em phạm tội mà người đại diện không mời luật sư thì sẽ được cơ quan trợ giúp pháp lý cử người tham gia tố tụng để đảm bảo quyền lợi cho trẻ em.
Tội danh, mức hình phạt được căn cứ trên các yếu tố mà pháp luật quy định. Bên cạnh đó, pháp luật cũng quy định các tình tiết để giảm nhẹ hình phạt cho người phạm tội như người đó chỉ là đồng phạm với vai trò thứ yếu như giúp sức; người phạm tội đã bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả; người phạm tội được khen thưởng vì có thành tích trong học tập, lao động; người phạm tội có người trong gia đình có công với cách mạng, là con liệt sĩ; phạm tội lầm đầu, khai báo thành khẩn…
Do vậy, khi đã vướng vào vòng lao lý thì xin đừng vội tuyệt vọng hoặc buông xuôi mà hãy tìm đến luật sư. Không ít trường hợp Luật sư bào chữa và bị cáo được tuyên không có tội và còn được bồi thường trong thời gian bị giam giữ. Còn việc luật sư bào chữa theo hướng giảm nhẹ hình phạt hoặc cho bị cáo hưởng án treo, phạt cải tạo không giam giữ, phạt tiền thay cho phạt tù giam thì thường xuyên xảy ra.
Với các vụ án mà bị cáo là “Pháp nhân thương mại” thì hình phạt không có phạt tù giam mà chỉ là phạt tiền, cấm kinh doanh, cấm huy động vốn, thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh…Các tội danh mà pháp nhân phải chịu chỉ hạn chế ở một số tội về môi trường, hóa đơn, buôn lậu, vi phạm sở hữu trí tuệ…Khi một pháp nhân bị khởi tố thì Đại diện của pháp nhân cũng không được loại trừ. Do đó luật sư sẽ đóng hai vai trò, vừa là bào chữa cho pháp nhân vừa bào chữa cho cá nhân.

Luật sư- Thạc sĩ Lê Hồng Quang
Hotline/Zalo: 0909.6464.82